Foteliki samochodowe
Foteliki samochodowe są niezbędnym wyposażeniem samochodu osobowego, jeżeli chcemy nim przewozić dziecko. Co musisz wiedzieć o fotelikach? Jak wybrać model, by zapewnić dziecku bezpieczeństwo? Zapraszamy do lektury naszego poradnika i zapoznania się z rankingiem fotelików dla dzieci.
Co mówi prawo?
Do maja 2015 roku przepisy stanowiły, że dzieci muszą być przewożone w foteliku do ukończenia 12 roku życia. Aktualnie kryterium jest wzrost – dzieci muszą podróżować w foteliku do momentu osiągnięcia 150 cm wzrostu. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dziecko nie mieści się w dostępnych na rynku fotelikach i jest przewożone na tylnym siedzeniu – wtedy można zaniechać użytkowania fotelika w momencie, osiągnięcia 135 cm wzrostu. Przewóz trzeciego dziecka na tylnym siedzeniu tylko w pasach bezpieczeństwa jest możliwy po ukończeniu trzeciego roku życia w sytuacji, gdy na tylnej kanapie podróżuje już dwójka dzieci w fotelikach i nie ma możliwości zamontowania trzeciego siedziska. Z podróży w foteliku zwolnione są dzieci w taksówce, radiowozie i karetce pogotowia.
Niezależnie od aktualnych przepisów zdecydowanie odradzamy przewożenie dzieci poniżej 12 lat lub 150 cm wzrostu bez fotelika – nawet w sytuacji, gdy dopuszcza to prawo.
Chociaż nieprzestrzeganie przepisu o przewożeniu dziecka w foteliku (lub przewożenie w źle zamontowanym foteliku) naraża nas na bardzo niski mandat (150 zł i 6 punktów karnych), prawdziwa cena, jaką możemy zapłacić za naruszenie tych regulacji jest znacznie wyższa – chodzi powiem o zdrowie, a nawet życie naszego dziecka!
Konsekwencje nieużywania fotelika samochodowego
Zanim upowszechniło się użytkowanie fotelików, dzieci przeważnie były przewożone na kolanach, a te nieco starsze – siedziały przypięte pasami bezpieczeństwa (lub nie). Jednak zarówno fotele samochodowe, jak i pasy bezpieczeństwa przeznaczone są dla osób dorosłych, a nie dzieci. W efekcie pasy źle się układały nie zapewniając odpowiedniej ochrony. Dużo bardziej były narażone dzieci przewożone na kolanach – w chwili ewentualnego zderzenia wypadały z objęć matki, doznając poważnych obrażeń lub śmierci. Wystarczy, by dziecko przeleciało do przodu i uderzyło czaszką w przegrodę czołową, lub np. zostało przygniecione przez osobę siedzącą z boku. W przypadku najmniejszych dzieci na obrażenia narażone są kręgi szyjne albo lędźwiowe oraz barki. Z racji nieproporcjonalnie dużej głowy względem reszty ciała muszą one być przewożone w foteliku umiejscowionym tyłem do kierunku jazdy.
Zważając na duże niebezpieczeństwo, na jakie narażone są dzieci w pojazdach osobowych, obowiązek używania specjalnych fotelików dla dzieci wprowadzono w Polsce w 1999 roku.
Błędy w przewożeniu dzieci w fotelikach
Tylko prawidłowe użytkowanie fotelików samochodowych zapewnia wysoki poziom naszemu dziecku. Do częstych błędów, które drastycznie obniżają skuteczność fotelików zaliczamy:
- przewożenie dziecka w grubej kurtce – w chwili wystąpienia dużych sił zostaje ona sprasowana, tym samym powodując wystąpienie luzu w zapięciu dziecka, które w skrajnych wypadkach może nawet wyśliznąć się z siedziska
- nieprawidłowy kąt pomiędzy podstawą fotelika a kanapą – cała podstawa powinna dotykać kanapy samochodowej, w przeciwnym razie siła nacisku podczas hamowania będzie oddziaływać na głowę i szyję dziecka. Jeżeli małe dziecko będzie w pozycji zbyt pionowej, głowa będzie opadać, co jest niewygodną, nienaturalną pozycją, narażającą dziecko np. na problemy z oddychaniem
- źle dobrany fotelik do modelu samochodu – w konsekwencji kołysze się i przesuwa na boki
- nieprawidłowo zapięte pasy bezpieczeństwa
- użytkowanie siedziska dla starszych dzieci – zapewniają one głównie ochronę przed mandatem
- używanie starych fotelików – materiały z czasem ulegają osłabieniu, dlatego producenci fotelików podają na nich datę ważności – należy jej przestrzegać. Pamiętajmy o tym kupując używane produkty z drugiej ręki. Foteliki przeznaczone dla najmłodszych dzieci mają najkrótszą datę ważności (ok. 4 lat), dla najstarszych – najdłuższą (8 lat i więcej).
- używanie fotelika po wypadku – mikropęknięcia i uszkodzenia struktury materiałów mogą nie być widoczne gołym okiem
- źle wpięta baza fotelika do mocowania Isofix – jeżeli podstawka wyposażona jest we wskaźnik prawidłowego wpięcia, zwracajmy na niego uwagę
- opieranie się nogi bazy fotelika na dywaniku samochodowym
- stykanie się fotelika samochodowego i siedzenia, za którym jest zamontowany
- leżenie dziecka na pasie biodrowym
Skuteczność podkładek bez oparcia dla starszych dzieci jest bardzo niska – odradzamy takie produkty, chociaż ich cena jest kusząca.
Kategorie wagowe fotelików
Foteliki występują w różnych rozmiarach dostosowanych do dzieci o różnych wymiarach i wieku. Niektóre modele mają szeroki zakres zastosowania (np. 9-36 kg), co wynika z mechanizmów umożliwiających szeroką adaptację.
Najczęściej występują następujące przedziały:
Najmniejsze dzieci powinny być przewożone w fotelikach ustawionych tyłem do kierunku jazdy. Zanim naszą pociechę posadzimy w foteliku ustawionym przodem do kierunku jazdy upewnijmy się, że jest na to gotowe. Już teraz mówi się o obowiązku przewożenia dzieci tyłem do kierunku jazdy do ukończenia 4 roku życia!
Niemowlęta nie powinny być przewożone w foteliku dłużej, niż godzinę. Po tym czasie dziecko powinno być wyjęte z fotelika i ułożone w pozycji leżącej, by odpoczęło. Z tego powodu fotelik samochodowy nie może zastąpić wózka
Sposób montażu
Występują trzy rodzaje montażu fotelików samochodowych:
- przypinane pasami
- mocowane za pomocą mocowania Isofix
- mocowane do bazy, która jest przymocowana za pomocą Isofix
Najprostszym sposobem jest oczywiście mocowanie za pomocą bazy, do której przyczepia się fotelik i odczepia za pomocą jednego pociągnięcia blokady. Ponieważ jednak baza potrafi być sporym wydatkiem, warto zadbać, by była możliwa do wykorzystania z wszystkimi fotelikami, które będziemy używać.
Certyfikaty i normy dla fotelików
Ponieważ ceny fotelików są bardzo różne – najtańsze konstrukcje można kupić już za niecałe 200 zł (jedyne przed czym chronią, to mandat), a inne nawet za kilka tysięcy złotych, pojawia się oczywiste pytanie o ich jakość i bezpieczeństwo, które zapewniają. W odpowiedzi na te kwestie pojawiły się certyfikaty, normy i testy zderzeniowe mające odpowiedzieć na pytanie, jak bezpieczny jest dany produkt.
Homologacja wg ECE R44-03 lub ECE R44-04 chociaż dopuszcza fotelik do sprzedaży nie gwarantuje bezpieczeństwa! Foteliki te otrzymują w testach ADAC, AA, NHTSA, OEAMTC, ANWB od jednej gwiazdki (nie sposób mówić tu o bezpieczeństwie dziecka) do 5 gwiazdek! Dlatego zalecamy zapoznanie się z wynikami niezależnych testów zderzeniowych.
Ważne jest nie tylko bezpieczeństwo, jakie zapewnia fotelik, ale również to, które wynika z klasy bezpieczeństwa samochodu. Na stronie www.euroncap.com znajdziemy informacje o testach zderzeniowych m.in. z udziałem manekinów imitujących dzieci.
